Teravih Namazı Nedir?
On bir ayın sultanı Ramazan ayında Müslümanlar için özel bir ibadet olan teravih namazı, yatsı namazından sonra kılınan nafile bir ibadettir. Sözlük anlamı “rahatlatmak” olan teravih kelimesi, Ramazan ayında yapılan bu ibadetin manevi bir rahatlık getirdiğinin de bir işaretidir. Resulullah (s.a.v) ashabıyla beraber cemaat halinde teravih kılmış; fakat farz olur endişesiyle yalnız başına kılmayı tercih etmiştir. Bu ibadet, Ramazan’ın ruhunu anlamak ve Allah’a yakınlaşmak adına bir fırsattır.
Teravih namazının en önemli özelliklerinden biri, bireylerin manevi huzur bulmasını sağlamasıdır. Hz. Peygamber, “Kim inanarak ve sevabını Allah’tan bekleyerek Ramazan namazını (teravih) kılarsa, onun geçmiş günahları bağışlanır” (Buhârî, Salâtü’t-Terâvîh, 1; Müslim, Salâtü’l-Müsâfirîn, 173) diyerek teravih namazının önemini vurgulamıştır.
Bu sebeple teravih namazı, Müslümanlar için yalnızca bir ibadet değil, aynı zamanda manevi bir keşif deneyimidir. İbadetimizin dışında kalarak hayatta kaybolmuş hissettiğimiz zamanlarda bile, teravih namazı kılmak için geri dönmemiz gereken bir hac vazifesi gibi durmaktadır.
Teravih Namazı Kaç Rekat Kılınır?
Geleneksel olarak teravih namazı, cemaatle 20 rekat kılınmaktadır. Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali dönemlerinde de bu uygulama sürdürülmüştür ve sahabenin bu konuda herhangi bir itirazı olmamıştır. Modern zamanlarda da birçok İslami ülkede bu geleneğe uyulmaya devam edilmektedir. Türkiye’de de genellikle teravih namazları cemaatle 20 rekat olarak kılınmaktadır.
Ancak, teravih namazı nafile bir ibadet olduğundan, kişiler çeşitli sebeplerle daha az rekat da kılabilirler. Mesela, yorgunluk veya meşguliyet durumunda evde 8, 10, 12, 14 ya da 16 rekat olarak kılınması mümkündür. Bu, teravih sünnetinin yerine getirilmesi anlamına gelir. Yani, istediğiniz rekat sayısında teravih kılmak mümkündür.
Ayrıca, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın tavsiyesi doğrultusunda, teravih duası genelde 2’şer rekat şeklinde kılınması önerilmekle birlikte, isteyenler 4’er rekat olarak da kılabilirler. Her 4 rekattan sonra bir selam vererek, dinlenmek de müstehap kabul edilmektedir.
Teravih Namazı Nasıl Kılınır?
Teravih namazına başlamadan önce, ilk olarak yatsı namazının sünneti kılınmalı, ardından farzı kılınmalıdır. Farz namazdan sonra yatsı namazının son iki rekat sünneti kılındıktan sonra teravih namazına geçilebilir. Teravih kılmaya niyet edilerek “Euzü besmele” çekilmelidir. Örnek bir niyet cümlesi şu şekildedir: “Niyet ettim Allah’ım senin rızan için teravih namazını kılmaya”.
İlk rekatta “Sübhaneke duası” okunur, ardından “Euzü besmele” çekilip “Fatiha Suresi” okunur. Sonrasında zammı sure olarak Kur’an’dan bir miktar okunur. Rüku ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekata geçilir. İkinci rekatta da aynı düzen devam eder; yani “Besmele, Fatiha ve zammı sure” okunur, rüku ve secdeyi yaptıktan sonra tahiyyata oturulur. Eğer iki rekatta kılmaya devam ediliyorsa, burada “Tahiyyat duası, Salli-Barik dualarıyla Rabbena duaları” okunmalı ve selam verilmelidir.
İlk iki rekattan sonra, aynı şekilde her iki rekatta “Tahiyyat duası ve Salli-Barik duaları” okunmalı, sonra bir sonraki rekata geçilmelidir. Eğer teravih namazı 4 rekat olarak kılınıyorsa, üçüncü rekata geçildikten sonra tekrar “Euzü besmele, Fatiha ve zammı sure” okunur ve dördüncü rekata geçmek için rükuları yaptıktan sonra o rekatta yine “Besmele, Fatiha ve zammı sure” okunarak secdeye gidilir. Bu işlemler tamamlandığında, oturuşta da tahiyyat duaları okunur ve sağ, sol tarafa selam verilerek teravih namazı böylece tamamlanmış olur.
Teravih Namazında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Teravih namazında dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan birisi, niyet ve konsantrasyonun sağlanmasıdır. Namaza başlamadan evvel kalbimizi ve zihnimizi ibadete hazırlamalıyız. Dua ve niyetimizde samimi olmak, bu ibadetin ruhunu yaşamak açısından oldukça önemlidir. Unutulmamalıdır ki, teravih namazına dikkatli bir şekilde odaklanmak, ruhsal huzurumuzu artıracaktır.
Ayrıca, teravih kılarken akşamdan veya diğer zamanlardan aldığımız stres ve yorgunlukları arkamızda bırakmak, her şeyi geride bırakmak gerekir. Namaz kılarken sadece Allah’a yönelmek ve O’na dua etmek, bu ibadetin ruhunu en iyi şekilde yaşamak açısından önemlidir. Unutmayın ki, teravih, yalnızca fiziksel bir eylem değil, aynı zamanda manevi bir yükseklik ve huzurun yolculuğudur.
Son olarak, teravih namazı, Ramazan ayının manevi atmosferinde ve birlikteliğin güzelliğinde kılınmalıdır. Aile ve dostlarla birlikte kılınan teravihler, hem bireysel hem de toplumsal bir bereket kaynağı teşkil eder. Namazın tesiri, toplu bir ibadetle çok daha fazla hissedilmektedir. Bu nedenle, mümkünse cemaatle teravih kılmak, ruhları birleştirirken, bu özel ayın bereketini paylaşmak açısından önemlidir.
Evde Teravih Kılmak
Tüm bu bilgilerin ışığında, evde teravih namazı kılma imkanı da bulunmaktadır. Yorgunluk veya yoğunluk sebebiyle camiye gitme imkanı olamayanlar, evlerinde de rahatlıkla teravih kılabilirler. Teravih, nafile bir ibadet olduğundan, vakti olan herkes evde de bu ibadeti gerçekleştirebilir. Bu konuda dikkat edilmesi gereken tek şey, ibadetin ruhunu hissetmek ve samimiyetle Allah’a yönelmektir.
Evde teravih kılarken, yukarıda belirtilen adımları takip etmek, niyetinizi unutmamak ve ibadet sırasında huzurlu bir ortam oluşturmak faydalı olacaktır. Odanızı sıkıntılardan uzak tutup, geniş bir alan oluşturarak namazınıza daha iyi odaklanabilirsiniz. Ayrıca evde teravih kılarken, de aynı şekilde herkesin katılımda bulunması, manevi bir atmosferin oluşmasına yardımcı olur.
Kur’an okumak, dua etmek, zikir yapmak, namazınızı kılmak ve diğer ibadetlerle Ramazan ruhunu içselleştirmek, manevi bir kalkınma sağlamak adına son derece değerlidir. Evde veya camide, en nihayetinde teravih kılmak, kalbimizin Allah’a açılmasına bir vesile olacaktır. Bu Ramazan’ın manevi bereketlerinden faydalanmak ve ruhumuzu temizlemek için fırsatları değerlendirelim.